*ਭਾਰਤ-ਰੂਸ ਸਬੰਧ, ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਇੱਕ ਪੰਨਾ– ਦੁਆਰਾ -ਵਿਨੋਦ ਕੁਮਾਰ ਝਾ*

0
32

50 साल पहले इसी हफ्ते 1971 ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ 1971 ਦੇ ਯੁੱਧ ਦੀ ਲੜਾਈ ਦੀ ਧਮਕੀ ਦੀ ਸੀ। ਚਿੰਤਿਤ ਭਾਰਤ ਨੇ ਸੋਵੀਅਤ ਸੰਘ ਨੂੰ ਇੱਕ ਐਸਓਐਸ ਭੇਜੋ। ਇੱਕ ਕਹਾਣੀ ਭਾਰਤੀ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਤੋਂ ਲਗਭਗ ਖਤਮ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।

ਜਦੋਂ 1971 ਦੇ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਹਾਰ ਆਸਾਨ ਲੱਗੀ ਤਾਂ ਕਿਸਿੰਜਰ ਨੇਕ ਨਿਕਸਨ ਕੋ ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਖਾੜੀ ਵਿੱਚ ਨਿਊਕਲੀਨ-ਸੰਚਾਲਿਤ ਜਹਾਜ਼ਵਾਹਕ ਪੋਤ ਯੂਐਸਐਸ ਇੰਟਰਪ੍ਰਾਈਜ਼ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਯੂਐਸ 7ਵੀਂ ਫਲੀਟ ਟਾਸਕ ਫੋਰਸ, ਪੋਸਟਰ ਲਈ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਬਣਾਏ ਗਏ।

ਯੂ.ਐੱਸ.ਐੱਸ. ਇੰਟਰਪ੍ਰਾਈਜ਼, 75,000 ਟਨ, 1970 के दशक में 70 ਤੋਂ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਪ੍ਰਮਾਣੂ-ਸੰਚਲਿਤ ਜਹਾਜ਼ਵਾਹਕ ਪੋਤ ਸੀ। ਸਮੁੰਦਰ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਕਾਸ਼-ਫਿਰਤਾ ਨਕਸ਼। ਭਾਰਤੀ ਨੌਸੇਨਾ ਕੇ ਬੇਡੇ ਕਾ ਅਗਵਾਈ 20,000 ਟਨ ਦੇ ਜਹਾਜ਼ਵਾਹਕ ਪੋਤ ਵਿਕ੍ਰਾਂਤ ਨੇ, 20 ਬਾਲ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਵਿੱਚ।

ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਯੂ.ਐੱਸ.ਐੱਸ. ਐਂਟਰਪ੍ਰਾਈਜ਼ ਨੂੰ ਖਾੜੀ ਬੰਗਾਲ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਜਾਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬੰਗਲਾ ਵਿਚ ਅਮਰੀਕੀ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਅਨੌਪਚਾਰਿਕ ਰੂਪ ਤੋਂ ਇਹ ਭਾਰਤੀ ਸੈਨਾ ਨੂੰ ਧਮਕਾਨਾ ਅਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਮੁਕਤੀ ਨੂੰ ਰੋਕਨਾ ਸੀ। ਭਾਰਤ ਕੋਸਟ ਵੀ ਇੱਕ ਅਤੇ ਬੁਰੀ ਖਬਰ ਮਿਲੀ।

सोवियत खुफिया ने भारत को सूचना दी कि कमांडो वाहक एचएमएमस एल्बियन के साथ वाहक एचएमएस ईगल के नेतृत्व में एक शक्तिशाली ब्रिटिश नौसैनिक बेड़ा, ਕਈ ਵਿਧਵਾਂਸਕ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਪੱਛਮ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਜਲ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਅਰਬ ਸਾਗਰ ਦੀ ਵੱਲ ਆ ਰਹੇ ਹਨ।

ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕੀਆਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਡਰਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਸੰਮਤ ਨੇਵੀ ਅਸੀਂ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਹੈ: ਅਰਬ ਸਾਗਰ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਮੁੰਦਰੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੱਛਮੀ ਸਮੁੰਦਰ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ, ਜਦੋਂ ਅਮਰੀਕੀ ਚਟਗਾਂਵ ਵਿੱਚ ਹਮਲਾ ਕਰੇਗਾ। ਭਾਰਤੀ ਨੌਸੇਨਾ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਅਤੇ ਗਾਈਡ ਅਮਰੀਕੀ ਸ਼ਿਪਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਫੈਂਸ ਥੀ।

ਉਹ ਦਸੰਬਰ 1971 ਦੀ ਕਹਾਣੀ, ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਦੋ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਲੋਕਤੰਤਰ ਹੁਣ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਲੋਕਤੰਤਰ ਲਈ ਆਰਾਮ ਬਣ ਰਹੇ ਹਨ। ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਇੱਕ ਐਸਓਐਸ ਨੂੰ ਮਾਸਕੋ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। रेड नेवी नेटॉट ही यूएसएस एन्टरप्राइज को ब्लॉक करने के लिए व्लादिवोस्तोक से 16 सोवियत नौसैनिक और छह परमाणु पनडुब्बियों को भेजा।

ਭਾਰਤੀ ਨੌਸੇਨਾ ਦੇ ਪਹਿਲਾਂ ਕਮਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਐਡਮਿਰਲ ਐਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਣਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਿਤਾਬ ‘ਨੋ ਵੇ ਬਟ ਸਰੈਂਡਰ’ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਡਰ ਥਾ ਕਿ ਅਮਰੀਕੀ ਚਟਗਾਂਵ ਪਹੁੰਚਣਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਇਸ ਨੂੰ ਧੀਮਾ ਕਰਨ ਲਈ ਜਾਂ ਮਰੋ ਦੀ ਚਾਲ ਵਿੱਚ ਉਦਯੋਗ ਉੱਤੇ ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਸੋਚਦਾ ਹੈ।

2 ਦਸੰਬਰ 1971 ਨੂੰ, ਜਲ दैत्य यूएसएस इंटरप्राइज के नेतृत्व में यूएस 7वीं फ्लीट की टास्क फोर्स बंगाल की खाड़ी में पहुँच। ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਬੇੜਾ ਅਰਬ ਸਾਗਰ ਵਿਚ ਆ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਦੁਨੀਆ ਨੇ ਆਪਣਾ ਸਾਂਸ ਰੋਕੀ ਰੱਖਿਆ।
ਪਰ, ਅਮਰੀਕੀਆਂ ਲਈ ਅਣਜਾਣ, ਜਲਮਗਨ ਸੋਵੀਅਤ ਪਨਡੱਬੀਆਂ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।

ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਯੂ.ਐੱਸ.ਐੱਸ. ਐਂਟਰਪ੍ਰਾਈਜ਼ ਪਹਿਲਾਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਉਭਾਰ, ਸੋਵੀਅਤ ਪਨਡਬੀਆਂ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਚਿਤਾਵਨੀ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈਂ। ਸੋਵਤੀਨ ਹੁਣ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਨੌਸੈਨਿਕ ਬਲ ਕੇ ਵਿਚਕਾਰ ਮੌਜੂਦ ਸਨ।

ਅਮਰੀਕੀ ਹੈਰਨ ਰਹਿ ਗਏ।

7ਵੇਂ ਅਮਰੀਕੀ ਫਲੀਟ ਕਮਾਂਡਰ ਨੇ ਐਡਮਿਰਲ ਗਾਰਡਨ ਨੇ ਕਿਹਾ: “सर, हम बहुत देर हो। सोवियत हैं यहां!”

ਅਮਰੀਕੀ ਅਤੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਦੋਵੇਂ ਬੇੜੇ ਪਿੱਛੇ ਹਟ ਗਏ। ਅੱਜ, ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਭਾਰਤੀ ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਖਾੜੀ ਵਿੱਚ ਦੋ ਮਹਾਸ਼ਕਤੀਆਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇਸ ਵਿਸ਼ਾਲ ਨੌਸੈਨਿਕ ਸ਼ਤਰੰਜ ਦੀ ਲੜਾਈ ਭੁੱਲ ਗਈ

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here