ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੇ 75 ਵੇਂ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਦਿਵਸ ਦੀ ਪੂਰਵ ਸੰਧਿਆ ‘ਤੇ 13 ਅਪ੍ਰੈਲ, 1919 ਦੇ ਕਤਲੇਆਮ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਏ ਸਾਰੇ ਜਾਣੇ -ਅਣਜਾਣੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਜਲਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ ਸ਼ਤਾਬਦੀ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਪਾਰਕ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਕੀਤਾ।
ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਯਾਦਗਾਰ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਤਲੇਆਮ ਵਾਲੀ ਥਾਂ ‘ਤੇ ਇਹ ਦੂਜੀ ਯਾਦਗਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਅਣਜਾਣ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ ਦੇ ਸਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਆਪਣੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਵਾਰੀਆਂ।https://tpc.googlesyndication.com/safeframe/1-0-38/html/container.html
ਕਿਸੇ ਦੀ ਜਾਨ ਜਾਣ ਦੀ ਸਹੀ ਗਿਣਤੀ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦਾ। ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਡੀਸੀ ਦਫਤਰ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ 448 ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਨਾਂਅ ਹਨ ਜੋ ਜਨਰਲ ਡਾਇਰ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਗੋਲੀਆਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਏ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਤਤਕਾਲੀ ਗਵਰਨਰ ਮਾਈਕਲ ਓ ਡਵਾਇਰ ਦੇ ਆਦੇਸ਼ਾਂ ‘ਤੇ 1250 ਗੋਲੀਆਂ ਚਲਾਈਆਂ ਸੀ। ਉਸ ਦਿਨ, ਇਹ ਗਿਣਤੀ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸੀ।
ਅਮ੍ਰਿਤ ਆਨੰਦ ਪਾਰਕ, ਰਣਜੀਤ ਐਵੇਨਿ ਵਿਖੇ 3.5 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਲਾਗਤ ਨਾਲ ਇਹ ਯਾਦਗਾਰ 1.5 ਏਕੜ ਵਿੱਚ ਬਣਾਈ ਗਈ ਹੈ। ਇੱਕ ਪ੍ਰੈਸ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਰਾਜ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਪਵਿੱਤਰ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਜਗ੍ਹਾ ਨੂੰ ਭਰਨ ਲਈ ਯਾਦਗਾਰ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਜੀਐਨਡੀਯੂ ਵੱਲੋਂ ਜਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ ਦੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਅਤੇ ਸੈਲੂਲਰ ਜੇਲ੍ਹ, ਪੋਰਟ ਬਲੇਅਰ ਵਿੱਚ ਕੈਦ ਕੀਤੇ ਗਏ ਆਜ਼ਾਦੀ ਘੁਲਾਟੀਆਂ ਬਾਰੇ ਖੋਜ ਕਰਨ ਲਈ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਖੋਜ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਖੋਜ ਟੀਮ ਦਾ ਗਠਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਇੱਕ ਵਾਰ ਖੋਜ ਮੁਕੰਮਲ ਹੋ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਹੋਰ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੇ ਨਾਂਅ ਲੱਭੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਲਈ ਯਾਦਗਾਰ ਦੇ ਕਾਲਮਾਂ ਤੇ ਲੋੜੀਂਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਰੱਖੀ ਗਈ ਹੈ। ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ, ਸਮਾਰਕ ਦੇ ਕਾਲੇ ਅਤੇ ਸਲੇਟੀ ਗ੍ਰੇਨਾਈਟ ਪੱਥਰ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਉੱਤੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ ਤੇ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ 488 ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਉੱਕਰੇ ਹੋਏ ਹਨ।
ਨਵੇਂ ਉਦਘਾਟਨੀ ਸਮਾਰਕ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਚਿੱਟੇ ਪੱਥਰ ਦੇ ਥੰਮ੍ਹ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਜੋ ਉੱਪਰ ਵੱਲ ਵੱਧ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੀ ਆਕਾਸ਼ ਵੱਲ ਵਧਣ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹਨ। ਪੰਜ ਥੰਮ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਵੱਖੋ ਵੱਖਰੀਆਂ ਉਚਾਈਆਂ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੇ ਉਮਰ ਸਮੂਹਾਂ-ਬੱਚਿਆਂ, ਕਿਸ਼ੋਰਾਂ, ਨੌਜਵਾਨਾਂ, ਮੱਧ-ਉਮਰ ਅਤੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਹਨ।
