“ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਦੁਕਾਨਦਾਰਾਂ ਤੋਂ ਹਰ ਪੈਕੇਟ ‘ਤੇ ਚਾਰ ਰੁਪਏ ਵਧਾ ਕੇ ਲਿਆ ਕਰੋ”

“ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਦੁਕਾਨਦਾਰਾਂ ਤੋਂ ਹਰ ਪੈਕੇਟ ‘ਤੇ ਚਾਰ ਰੁਪਏ ਵਧਾ ਕੇ ਲਿਆ ਕਰੋ”ਮੈਂ ਅਤੇ ਮੇਰੀ ਪਤਨੀ ਦੋਵੇਂ ਪਾਪੜ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਛੋਟੇ ਪੱਧਰ ਤੇ ਵੇਚਦੇ ਹਾਂ. ਕਾਰੋਬਾਰ ਬਹੁਤ ਪੁਰਾਣਾ ਨਹੀਂ ਹੈ. ਪਰ ਕੁਝ ਗਲੀਆਂ ਵਿਚ ਵਿਕਰੀ ਵਧੀ ਹੈ. ਅਸੀਂ ਦੁਕਾਨਦਾਰ ਨੂੰ ਚਾਲੀ ਰੁਪਏ ਦਾ ਪੈਕੇਟ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ, ਉਹ ਇਸ ਨੂੰ ਪੰਜਾਹ ਵਿੱਚ ਵੇਚਦੇ ਹਨ। ਆਸ ਪਾਸ ਦੇ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਰਾਜੂ ਵਪਾਰੀ ਦਾ ਆਰਡਰ ਬਹੁਤ ਆਉਂਦਾ ਹੈ. ਉਸਨੇ ਇਸ ਮਹੀਨੇ 200 ਪੈਕੇਟ ਮੰਗੇ ਹਨ. ਉਸਦੀ ਦੁਕਾਨ ਵੀ ਬਹੁਤ ਚਲਦੀ ਹੈ. ਮੈਂ ਉਸਦੀ ਦੁਕਾਨ ਤੇ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹੀ ਗੱਲਾਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ
“ਰਾਜੂ ਭਾਈ! ਹੁਣ ਇਹ ਚਾਲੀ ਦਾ ਪੈਕਟ ਹੈ, ਮਹਿੰਗਾਈ ਹਰ ਚੀਜ਼ ਲਈ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ ..””ਓਏ ਤੁਸੀਂ ਕਿਵੇਂ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ, ਮੈਂ ਮਾਰਕੀਟ ਤੋਂ ਥੋੜਾ ਬਾਹਰ ਹਾਂ, ਇਸ ਸਮੇਂ ਪਾਪੜ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਦਰ ਨਹੀਂ ਵਧੀ ਹੈ””ਰਾਜੂ ਭਾਈ, ਸਾਡੀ ਸਖਤ ਮਿਹਨਤ ਹੈ, ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ, ਅਸੀਂ ਸਤ੍ਆ ਦਿਨ ਇਸ ਵਿੱਚ ਰੁਝੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਾਂ, ਫਿਰ ਮੈਂ ਥੋੜਾ ਏਧਰ ਉਧਰ ਘੁੰਮਦਾ ਹਾਂ ਅਤੇ ਕੁਝ ਦੁਕਾਨਾਂ ਤੇ ਵੇਚ ਕੇ ਸਿਰਫ ਪੱਚੀ ਹਜ਼ਾਰ ਕਮਾ ਪਾਂਦਾ ਹਾਂ”ਉਹ ਮੇਰੀ ਗੱਲ ਸੁਣ ਕੇ ਹੱਸਣ ਲੱਗ ਪਿਆ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮੈਂ ਮਜ਼ਾਕ ਕੀਤਾ ਹੈ”ਪਾਪੜ ਤੁਹਾਡੇ ਚੰਗੇ ਹਨ, ਪਰ ਮੈਂ ਇਸ ਵਿਚ ਸਖਤ ਮਿਹਨਤ ਵੀ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਮੈਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿਚ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਨਾਲ ਪਾਪੜ ਵੇਚੇ ਸੀ, ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ, ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਪਾਪੜ ਦੀ ਆਦਤ ਪਾ ਦਿੱਤੀ. ਅਤੇ ਦੋ ਪੈਸੇ ਬਚਣਗੇ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਦੁਕਾਨ ਖੋਲ੍ਹਣ ਦਾ ਕਿ ਫਾਇਦਾ.”ਮੈਂ ਬੋਲਦਾ ਰਿਹਾ, ਉਹ ਇਨਕਾਰ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ ਜਿਹੜੀ ਚੀਜ਼ ਮੈਂ ਲਿਆਂਦੀ ਸੀ, ਉਹ ਸਿਰਫ ਦੋ ਰੁਪਏ ਵਧਣ ਤੇ ਅੜਿਆ ਰਿਹਾ. ਉਹ ਵੀ ਇਸ ਵਿਚ ਝਿਜਕ ਰਿਹਾ ਸੀ ਆਖਰਕਾਰ ਉਸਨੇ ਇਸ ਪੈਕੇਟ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਰੁਪਏ ਵਧਾਏ. ਕਿੰਨੇ ਸਮਾਨ ਵੇਚਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਲੱਖਾਂ ਦੀ ਕਮਾਈ ਕਰਦਾ ਹੈ. ਇਹ ਵਪਾਰੀ ਦੋ ਚਾਰ ਸੌ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਵਧਾ ਸਕਦਾ. ਸਾਡੀ ਮਿਹਨਤ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਵੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ. ਕਲਯੁਗ ਹੈ, ਲੋਕ ਇਸ ਵਰਗੇ ਹਨ! ਸਾਹਮਣੇ ਵਾਲੀ ਦੁਕਾਨ ‘ਤੇ ਫੂਲ ਦੀ ਸੁੱਕੀ ਮਾਲਾ ਲਟਕਾਈ ਹੋਈ ਸੀ, ਜੋ ਦੱਸ ਰਹੀ ਸੀ ਕਿ  ਇਸ ਦੁਕਾਨ’ ਤੇ ਸਿਰਫ ਦੀਵਾਲੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਪੂਜਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਮੈਂ ਪਸੀਨੇ ਨੂੰ ਪੂੰਝ ਕੇ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਫੋਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਸੀ, ਦੋ ਸੌ ਪੈਕੇਟ ਰੱਖਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿ  ਇਕ ਬਜ਼ੁਰਗ ਔਰਤ ਜੋ ਹੁਣ ਲਗਭਗ ਪਾਗਲ ਹੋ ਚੁਕੀ ਸੀ, ਦੁਕਾਨ ‘ਤੇ ਆਈ .”ਦੇ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ..””ਹਾਂ ਮਾਈ ਇਕ ਮਿੰਟ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰੋ”ਉਸਨੇ ਬੁੱਢੀ ਔਰਤ ਨੂੰ ਦੁੱਧ ,ਰੋਟੀ ਅਤੇ ਕੁਝ ਹੋਰ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ. ਔਰਤ ਨੇ ਸਾਮਾਨ ਚੁੱਕ ਕੇ ਲਿਜਾਣ ਵੇਲੇ ਜੋ ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ ਉਸਨੇ ਮੈਨੂੰ ਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ”ਬੇਟਾ, ਕੀ ਤੈਨੂੰ ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਪੈਸੇ ਮਿਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ,“ਹਾਂ .. ਹਾਂ, ਮੈਨੂੰ ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਪੈਸੇ ਮਿਲਦੇ ਹਨ” ਔਰਤ ਕੁਝ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨਾਲ ਲੈ ਕੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਬੋਲ ਰਹੀ ਸੀ ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਲਈ ਇਸ ਰਾਜੂ ਵਪਾਰੀ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਵਾਲ ਛੱਡ ਗਈ”ਇਸਦਾ ਹੁਣ ਆਪਣਾ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਹੈ. ਇਸਦਾ ਇੱਕ ਲੜਕਾ ਸੀ ਜੋ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ ਪੈਸੇ ਕਮਾਉਂਦਾ ਸੀ? ਇਸ ਦੁਕਾਨ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਹੀ ਚੌਂਕ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ  ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਚੌਕ ‘ਤੇ ਆ ਕੇ ਰੁਕਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਇਕ ਕਾਰ ਉਸ ਉੱਤੇ ਚੜ ਗਈ ਸੀ. ਫਿਰ ਪੈਸੇ ਕੌਣ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਇਸਨੂੰ?’“ਕੋਈ ਪੈਸਾ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ, ਇਹ ਔਰਤ ਉਸ ਸਦਮੇ ਵਿਚੋਂ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ ਆ ਸਕੀ। ਉਹ ਸੋਚਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਸਦਾ ਪੁੱਤਰ ਅਜੇ ਵੀ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ ਹੈ” ਮੈਂ ਰਾਜੂ ਵਪਾਰੀ ਨੂੰ ਅੱਜ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਉਦਾਸ ਦੇਖਿਆ।”ਇਸ ਲਈ, ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਪੰਜ ਸੌ ਹਜ਼ਾਰ ਦੀ ਸਮਗਰੀ ਉਸ ਔਰਤ ਨੂੰ ਦਿੰਦੇ ਹੋ …” ਉਸ ਵਪਾਰੀ ਦਾ ਹਿਸਾਬ ਮੈਨੂੰ ਨਹੀਂ ਸਮਝ ਆ ਰਿਹਾ ਸੀ.“ਹਾਂ ਭਰਾ ..” ਰਾਜੂ ਆਪਣਾ ਹਿਸਾਬ ਆਪਣੇ ਕੈਲਕੁਲੇਟਰ ਤੇ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ “ਵੀਰ, ਪਰ ਤੁਸੀਂ ਕਦੋਂ ਤੱਕ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਿੰਦੇ ਰਹੋਗੇ?” ਉਸਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਇਸ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਨਾਲ ਭਰੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ”ਜਿੰਨਾ ਚਿਰ ਉਸਦੇ ਮੰਨ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹੈ, ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ .. ਪੁੱਤਰ ਜ਼ਿੰਦਾ ਹੈ”ਮੇਰੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵੀ ਭਰ ਆਈਆਂ .. ਰਾਜੂ ਵਪਾਰੀ ਦੇ ਇਸ ਜਵਾਬ ਨੂੰ ਸੁਣ ਕੇ ..!