ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ: ਕੋਰੋਨਵਾਇਰਸ (Coronavirus) ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਵਧ ਰਹੀ ਗਿਣਤੀ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ (Captain Amarinder Singh) ਆਰਥਿਕਤਾ (Punjab economy) ਨੂੰ ਚਲਾਉਣ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਲੰਬੀ ਲੜਾਈ ਲੜਨੀ ਪਏਗੀ। ਲੇਬਰ ਮਾਈਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਦਾ ਅਸਰ ਸਿਰਫ ਉਦਯੋਗ ‘ਤੇ ਹੀ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ‘ਤੇ ਵੀ ਹੈ। ਅਸਲ ਲੜਾਈ ਜੂਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗੀ ਜਦੋਂ ਕੋਰੋਨਾ ਨਾਲ ਸਥਿਤੀ ਸਾਫ ਹੋਣ ਲੱਗੇਗੀ।
ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਵਧ ਰਹੇ ਕੋਰੋਨਾ ਦੇ ਕੇਸਾਂ ਬਾਰੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡਰ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਮਾਹਰ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਸ ਵੇਲੇ ਇੱਥੇ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਅਕੁਸ਼ਲ ਮਜ਼ਦੂਰ ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਗਏ ਹਨ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ, ਇਹ ਮਾਮਲਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਕਾਮੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਘਰ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਹਰ ਸਾਲ ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਧਾਰਨ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੈ। ਅਕੁਸ਼ਲ ਕਰਮਚਾਰੀ ਇਸ ਸਮੇਂ ਵਾਪਸ ਚਲੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਜੂਨ-ਜੁਲਾਈ ‘ਚ ਵਾਪਸ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਪਰ ਇਸ ਵਾਰ ਹਾਲਾਤ ਕੁਝ ਵੱਖਰੇ ਹਨ।
ਅਸਲ ਚਿੰਤਾ ਉਦੋਂ ਹੋਵੇਗੀ ਜਦੋਂ ਕਾਮੇ ਜੂਨ-ਜੁਲਾਈ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਨਹੀਂ ਆਉਣਗੇ। ਉਦਯੋਗ ਜਾਂ ਕਾਰੋਬਾਰ ਦਾ ਖੇਤਰ ਹੋਵੇ, ਹੁਨਰਮੰਦ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਅਕੁਸ਼ਲ ਕਾਮਿਆਂ ਦੀ ਵੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਹੁਨਰਮੰਦ ਕਿਰਤ ਉਦਯੋਗ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ‘ਤੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਨੌਕਰੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਟ੍ਰੇਂਡ ਕਾਮੇ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਕੋਰੋਨਾ ਦਾ ਡਰ ਕਿੰਨਾ ਚਿਰ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਵੇਖਣਾ ਹੋਵੇਗਾ।
ਪੰਜਾਬ ‘ਚ ਲਗਪਗ 2.5 ਲੱਖ ਉਦਯੋਗ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਲਗਪਗ 12 ਲੱਖ ਮਿਹਨਤਕਸ਼ ਲੋਕ ਹਨ। ਮਾਰਚ ਤੋਂ ਹੁਣ ਤੱਕ ਲਗਪਗ 50,000 ਕਾਮੇ ਪਰਵਾਸ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ, ਜਦੋਂਕਿ ਲੱਖਾਂ ਘਰ ਜਾਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹਨ। 3 ਮਈ ਤੱਕ, 6.10 ਲੱਖ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੂਬਿਆਂ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ 40 ਦਿਨ ਆਰਥਿਕਤਾ ਲਈ ਕੋਈ ਛੋਟਾ ਸਮਾਂ ਨਹੀਂ। ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਗਲਤ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਪਰਵਾਸੀ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਉਦਯੋਗ ਵਿੱਚ ਅਹਿਮ ਹੈ। ਹੁਣ ਉਦਯੋਗ ਤੇ ਸਰਕਾਰ ਦੋਵਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਚੁਣੌਤੀ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿ ਇਹ ਕਿੰਨੀ ਜਲਦੀ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ‘ਤੇ ਜਿੱਤ ਹਾਸਲ ਕਰੇਗੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਅਸਲ ਪ੍ਰਭਾਵ ਛੋਟੇ ਉਦਯੋਗ ‘ਤੇ ਵੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗਾ।